سرمایه اجتماعی و کارکردهای آن

سرمایه اجتماعی همانند سرمایه اقتصادی، زاینده و مولد است. متأسفانه ما به نعمت‌های اجتماعی خود چندان آگاه نیستیم. این سرمایه‌ها در سال‌ها اثرات خود را می‌گذارند و به خودی خود، ما را قادر می‌کنند تا ارزش ایجاد کنیم.

 گفتار زیر از دکتر عباسعلی رهبر، استاد جامعه‌شناسی سیاسی و عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی به سرمایه اجتماعی و کارکردهای آن و نیز مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی در نظام مردم‌سالاری دینی پرداخته که در پایگاه اطلاع رسانی رهبر انقلاب درج شده است:

 چیستی سرمایه اجتماعی

 با ایجاد ارتباطات میان سطوح خرد، میانی و کلان اجتماعی، جامعه در فضای لازم و مناسب برای تولید سرمایه اجتماعی قرار می‌گیرد. مثلاً برقراری ارتباط مستقیم و چهره‌به‌چهره مقامات عالی سیاسی کشور با مردم، سبب ساخت و تقویت سرمایه اجتماعی می‌شود.

 بر پایه یک تقسیم‌بندی، چند نوع سرمایه در جهان وجود دارد؛ سرمایه‌های فیزیکی، مالی، انسانی، فرهنگی، نمادین و اجتماعی. سرمایه نمادین در ارتباط با سرمایه اجتماعی قرار دارد. مثلاً جایگاه رهبری علاوه بر نقشی که در سرمایه اجتماعی دارد، می‌تواند به عنوان یک سرمایه نمادین هم مطرح باشد. حتی در نظام امامت دینی هم ما غیر از سرمایه اجتماعی، «سرمایه نمادین» هم داریم؛ یعنی امامت می‌تواند به عنوان نمادی برای مهم‌ترین موضوع یک جامعه و حکومت مورد توجه قرار گیرد که همانا «مشروعیت» است.

سرمایه اجتماعی

نمادین‌ بودن در جامعه‌شناسی به معنی نشانه‌ بودن است. مثلاً پرچم برای هر جامعه‌ای یک نماد است و تشریفات نیست. همه رؤسای جمهور باید به این پرچم احترام بگذارند. یک وجب از خاک هر کشوری که شاید برای بسیاری افراد ارزشی نداشته باشد، به عنوان یک نماد در هویت و حیثیت مردم و نظام آن کشور مطرح است.